Over (Bronte) pistache

Pistache (pistacia vera) is afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en vindt zijn oorsprong in Perzië. De pistache staat bekend om zijn groene zaden, de pistachenoten. De pistache is een langlevende plant en kan 200 tot 300 jaar oud worden. De boom ontwikkelt zich traag en produceert pas na 10 jaar vruchten. Pistachebomen kunnen 10 meter hoog worden. Onderzoek heeft aangetoond dat het eten van pistache heel gezond is. Zo zijn de noten rijk aan mineralen, zoals ijzer, zink, calcium, fosfor en magnesium en vitamine B.

Pistache wordt vooral gebruikt voor directe consumptie, als garnering en verwerkt in zoetwaren. Het komt voor in een oneindige variatie aan producten zoals de beroemde pistache pesto, pistachekoekjes, pistache crème, pistache chocolade, nougat en pistache pasta. Niet alleen heerlijk, maar ook nog eens gezond!

Geschiedenis

Rond 900 na Christus waren het de Arabieren die tijdens hun overheersing op Sicilië ervoor zorgden dat er daadwerkelijke teelt kwam van pistachebomen. Voornamelijk op de flanken van de vulkaan Etna. 

En nog steeds wordt de pistache voornamelijk "geteeld" op zo’n 3000 hectare vruchtbare lavagrond van de Etna, met steile hellingen en ruwe ontoegankelijke stukken grond. Hier groeit de pistacheboom omdat deze boomsoort zich goed kan aanpassen aan droogte en moeilijke omstandigheden. Dit dankzij het zeer diepe wortelstelsel, waardoor de plant in staat is om zijn weg te banen door de scheuren van het lavagesteente. 

Deze moeilijke omstandigheden zorgen er ook voor dat mechanisatie nauwelijks mogelijk is, dit verklaart dan ook de hoge prijs van de pistache-noot. Het komt, naast de schaarste,  neer op de noeste arbeid van de boer. 

Bronte pistache

De stad Bronte in de provincie Catania op Sicilië wordt geroemd om de beste pistachenoten. De pistachebomen in Bronte zijn klein, hebben diepe wortels, een korte stam en knoestige takken. De pistache uit Bronte heeft een schil van doffe parelkleur en zaden met karakteristieke kleuren van paarsachtig rood en smaragdgroen amandel.

De oogst in Bronte vindt elke 2 jaar plaats in de oneven jaren, rond eind augustus, begin september. . Elke plant produceert gemiddeld zo’n 5 tot 15 kilo. Met soms uitschieters naar 20 tot 30 kilo. In even jaren, wanneer er niet geoogst wordt houden de boeren in Sicilië zich bezig met het zogenaamde ‘groene snoeien’. Dit is een arbeidsintensief proces waarbij de groeiende knoppen in de boom met de hand worden verwijderd. Tijdens de oogst wordt meer dan 30 duizend ton pistachenoten geplukt. Hoewel die maar slechts 1% van de wereldproductie van pistache is, is het voor de regio Bronte de meest belangrijke economische activiteit. 

De Bronte pistache staat bekend om zijn hoge kwaliteit en wordt wereldwijd hoog gewaardeerd. Dit dankzij het ideale klimaat (regen en wind bevorderen de ontwikkeling van de vrucht), de lava van de Etna, de hoogte van ongeveer 400 - 700 meter boven zeespiegel en gemiddelde temperaturen in het voorjaar van ongeveer 12 °C en, om te rijpen, ongeveer 27 °C in juli en augustus.

Op 9 juni 2009 heeft de EU pistache uit Bronte de beschermde oorsprongsbenaming DOP (Denominazione di Orgine Protetta) gegeven. Hiervoor moet de  pistache voor consumptie aan zeer specifieke eisen voldoen, zoals een diepe groene kleur en sterke aromatische smaak. En het gebied van de productie moet op het grondgebied van Bronte plaatsvinden. Dit en het productieproces wordt allemaal gecontroleerd en gecertificeerd, om zo de kwaliteit en oorsprong van dit bijzondere product te beschermen.